Đại Nam Nhất Thống Chí - bộ sách về địa chí lớn nhất Việt Nam thời phong kiến

Đại Nam nhất thống chí (大南一統志) là bộ sách dư địa chí (địa lý - lịch sử) Việt Nam, viết bằng chữ Hán do Quốc sử quán triều Nguyễn biên soạn thời vua Tự Đức. Có thể coi đây là bộ sách lớn nhất và quan trọng nhất về địa chí Việt Nam dưới thời phong kiến.
Nguyên bản bộ sách được biên soạn dưới triều Tự Đức, có 28 tập với 31 quyển, chép tay trên bản thường, khổ 28 x 16 cm.

Mỗi quyển chép một tỉnh, bao gồm: Kinh Sư (Huế), phủ Thừa Thiên, Hà Nội, Hưng Yên, Sơn Tây, Hưng Hóa, Bắc Ninh, Quảng Yên, Tuyên Quang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Thái Nguyên, Ninh Bình, Hải Dương, Nam Định, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Quảng Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Bình Định, Vĩnh Long, Gia Định, Biên Hòa, An Giang, Định Tường, Hà Tuyên, Khánh Hòa, Bình Thuận, Phú Yên, và Phụ các nước lân cận (Cao Miên, Tiêm La, Thủy Xá, Hỏa Xá, Miến Điện, Nam Chưởng, Vạn Tượng).

Mỗi tỉnh được trình bày theo các mục:

1. Phân dã (giới hạn theo các vị sao trên bầu trời),
2. Kiến trí diên cách (lịch sử thay đổi, tách nhập),
3. Hình thế (vị trí địa dư),
4. Khí hậu (thời tiết, mưa nắng),
5. Phong tục (tục lệ, thói quen),
6. Thành trì (thành, hào, có phụ bản các bản đồ),
7. Học hiệu (trường học),
8. Hộ khẩu (dân số),
9. Điền phú (thuế ruộng),
10. Sơn Xuyên (núi sông),
11. Cổ tích (di tích lịch sử văn hóa),
12. Quan tấn (cửa ải và đồn biên),
13. Đê uyển (đê điều),
14. Lăng mộ (mộ vua, quan),
15. Từ miếu (đền miếu),
16. Tự quán (chùa, đền),
17. Nhân vật (tiểu truyện các danh nhân),
18. Liệt nữ (phụ nữ tài giỏi, có công),
19. Tiên thích (các bậc chân tu),
20. Thổ sản (sản vật đại phương),
21. Giang đạo (đường sông),
22. Tân độ (bến đò).

Bộ Đại Nam Nhất Thống Chí mà Nôm Na Nét đưa lên đây là bộ cũ từ thời Tự Đức (khoảng 1864 - 1875) để phân biệt với bộ mới, ấn hành năm Duy Tân thứ 3 (1909) chỉ nói đến các tỉnh Trung Kỳ.

Bộ sách có 5 tập do NXB Thuận Hóa phát hành năm 2006, Viện Sử Học - Viện Khoa Học Xã Hội Việt Nam phiên dịch và chú giải, có sắp xếp lượt bỏ hoặc bổ sung cho hợp lý hơn, gồm có:

Tập 1:

Quyển 1: Kinh Sư (Huế)

Quyển 2: Phủ Thừa Thiên

Tập 2:

Quyển 3: Tỉnh Quảng Bình

Quyển 4: Đạo Hà Tỉnh

Quyển 5: Tỉnh Nghệ An

Quyển 6: Tỉnh Thanh Hóa

Quyển 7: Tỉnh Quảng Nam

Quyển 8: Tỉnh Quãng Ngãi

Tập 3:

Quyển 9: Tỉnh Bình Định

Quyển 10: Đạo Phú Yên

Quyển 11: Tỉnh Khánh Hòa

Quyển 12: Tỉnh Bình Thuận

Quyển 13: Tỉnh Hà Nội

Quyển 14: Tỉnh Ninh Bình

Quyển 15: Tỉnh Hưng Yên

Quyển 16: Tỉnh Nam Định

Quyển 17: Tỉnh Hải Dương

Tập 4:

Quyển 18: Tỉnh Quảng Yên

Quyển 19: Tỉnh Bắc Ninh

Quyển 20: Tỉnh Thái Nguyên

Quyển 21: Tỉnh Sơn Tây

Quyển 22: Tỉnh Hưng Hóa

Quyển 23: Tỉnh Tuyên Quang

Quyển 24: Tỉnh Lạng Sơn

Quyển 25: Tỉnh Cao Bằng

Tập 5:

Quyển 26: Tỉnh Hà Tiên

Quyển 27: Tỉnh Biên Hòa

Quyển 28: Tỉnh Định Tường

Quyển 29: Tỉnh Vĩnh Long

Quyển 30: Tỉnh An Giang

Quyển 31: Tỉnh Gia Định

Phụ lục các sông lớn ở nước ta

Sách dẫn

---------------------------------------------------------------

XEM SÁCH ONLINE: 

Chọn tài liệu để xem : Đại Nam Nhất Thống Chí - Tập 1 Đại Nam Nhất Thống Chí - Tập 2 Đại Nam Nhất Thống Chí - Tập 3 Đại Nam Nhất Thống Chí - Tập 4 Đại Nam Nhất Thống Chí - Tập 5

---------------------------------------------------------------

DOWNLOAD SÁCH:

Bộ sách đầy đủ: Google Drive | Mega.nz | Fshare.vn

(Nguồn: Wikipedia & tuantdtcn.blogspot.com)